Logotip_ministry_of_education_of_the_Kazakhstan 1-min

“Абай” интерактивтi кешенi

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі Ғылым комитетінің тапсырысымен әзірленді

“Абай” интерактивтi кешенi

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі Ғылым комитетінің тапсырысымен әзірленді

“Абай” интерактивтi кешенi

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі Ғылым комитетінің тапсырысымен әзірленді

«КӨЖЕКБАЙҒА» («ЖАМАНТАЙДЫҢ БАЛАСЫ КӨЖЕК ДЕГЕН»)

«КӨЖЕКБАЙҒА» («ЖАМАНТАЙДЫҢ БАЛАСЫ КӨЖЕК ДЕГЕН»)

Абайдың замандасы Көжекбай Жамантайұлына (1847-1918) арнап айтқан өлеңі.

Қашан жазылды?

Абай бұл өлеңін 1886 жылы 41 жасында ауызша шығарған.

Қайда жазылды?

4 жолдан тұратын өлең Құнанбай қажы әулетінің ата қонысы, ұлы ақын өмірінің сәулелі сәттерінің мекені – Ақшоқы қыстауында шығарған.

Қайда жарияланды?

Өлең алғаш рет ақын шығармаларының 1933 жылғы толық жинағына енгізілді. Кейінгі басылымдарында ешқандай текстологиялық өзгеріске ұшырамаған.

Өлең не жайында?

Көжекбай – Тобықты руының Мамай атасынан шыққан адам. Сөзінде тұрақ жоқ, айла-шарғы, өтірік-өсекке жақын, екіжүзді Көжекбайды ақын: «Кімнің жүгі биік болса, соған қарғып шыққан мысық» деп онша ұнатпаған. Абай бұл өлеңінде Көжекбайды өткір тілмен мінеп, шенемей-ақ, кезі келген сәтте айтылатын қарапайым тілмен оның шынайы тұлғасын ашып берген.

Қай жанрда жазылды?

Өлең 11 буынды қара өлең ұйқасымен жазылған, көлемі төрт тармақтан тұратын 1 шумақ өлең.

Қай тілдерге аударылды?

Өлең қырғыз, орыс тілдеріне аударылған.

Жамантайдың баласы Көжек деген,

Әркімге өсек тасып безектеген.

Досын келіп досына жамандайды,

Шіркінде ес болсайшы сезед деген.