Абайдың ауызша шығарған, мысқылдап айтқан өлеңі.

Қашан жазылды?

Бұл өлеңді Абай 1870 жылы жігіттік шағында ауызша шығарған.

Қайда жазылды?

1 шумақ өлең Құнанбай қажы әулетінің ата қонысы, ұлы ақын өмірінің сәулелі сәттерінің мекені – Ақшоқы қыстауында жазылған.

Қайда жарияланды?

Бұл өлең ең алғаш 1933 жылғы жинақта басылған (Абай Құнанбайұлы Толық жинақ. – Қызылорда, 1933, 72-бет). Ешқандай текстологиялық өзгеріске ұшырамаған.

Өлең не жайында?

Жас ақын әзіл аралас өткір тілімен ауылдасы Түңлікбайдың жеңіл жүрісті әйелі Шәріпті бір ауыз сөзбен сойып салады. «Шәріп – Түңлікбай дегеннің қатыны. Түңлікбай Абай ауылдарының көршісі болған» (М.Әуезов, 1933 жылғы жинақ, 72-бет).

Қай жанрда жазылды?

Өлең 11 буынды қара өлең ұйқасымен жазылған, көлемі 4 тармақты, 1 шумақ. Абай Түңлікбайдың әйелін әр ит бір сарып кететін, жол бойындағы жалғыз түп шиге теңейді. Ақын жер бетіндегі жамандыққа, жәдігөйлікке деген бар жиіркенішін ірікпей, лақ еткізіп құя салған. Абайға тән тіл өткірлігі, тұжырымдылық айқын көрінеді.

Қай тілдерге аударылды?

Өлең орыс тіліне аударылған.

Түңлікбайдың қатыны, атың – Шәріп,

Байға жарып көрмеген сен бір кәріп.

Сен – шыққан жол үстінде жалғыз түп ши,

Көрінген ит кетеді бір-бір сарып.