«ӘБДІРАХМАНҒА» («ОРЫНСЫЗДЫ АЙТПАҒАН»)
Абайдың Әбдрахманның қайғылы қазасынан кейін, баласының бойындағы асыл қасиеттерін суреттейтін көркем туындысы. Қашан жазылды? Әбдрахманның адами келбетін таныта түсетін «Әбдрахманға («Орынсызды айтпаған») өлеңін Абай 1895
«ӘБДІРАХМАН ӨЛГЕН СОҢ ӨЗІНЕ АЙТҚАН ЖҰБАТУЫ» («БЕРМЕГЕН ҚҰЛҒА, ҚАЙТЕСІҢ»)
Абайдың жаратылысы асыл болған Әбдрахман баласының аянышты өлімінен кейін жазған туындысы. Қашан жазылды? «Әбдрахман өлген соң өзіне айтқан жұбатуы («Бермеген құлға, қайтесің») өлеңін Абай 1895
«ӘБДІРАХМАННЫҢ ӘЙЕЛІ МАҒЫШҚА АБАЙДЫҢ АЙТҚАН ЖҰБАТУЫ» («ЖЫЛАҒАНДЫ ТОҚТАТЫП»)
Абайдың асыл баласы Әбдрахманның өлімінен кейін келіні Мағышқа тоқтау айтқан жұбату өлеңі. Қашан жазылды? Өзегін жарған «Әбдрахманның әйелі Мағышқа Абайдың айтқан жұбатуы («Жылағанды тоқтатып») өлеңін
«ӘБДІРАХМАННЫҢ ӘЙЕЛІ МАҒЫШҚА АБАЙ ШЫҒАРЫП БЕРГЕН ЖОҚТАУ» («АЙНАЛАЙЫН, ҚҰДАЙ-АУ»)
Абайдың қадірлі Әбдрахман баласының қайғылы өлімінен кейін келіні Мағышқа жазып берген жоқтауы. Қашан жазылды? «Әбдрахманның әйелі Мағышқа Абай шғарып берген жоқтау («Айналайын, құдай-ау») өлеңін Абай
«НЕМЕРЕ ІНІСІ ӨЛГЕНДЕ АЙТҚАНЫ» («КӨЗ ЖҰМҒАНША ДҮНИЕДЕН»)
Абайдың немере інісі Мақұлбайдың өлімінен кейін жазған жоқтау өлеңі. Қашан жазылды? Өлеңнің кімге арналғаны жайында және жазылу уақытына байланысты түрлі пікір бар. «Абай» энциклопедиясындағы деректе
«МАХАББАТ, ДОСТЫҚ ҚЫЛУҒА»
Абайдың махаббат, ғашықтық, достық қасиетін аз сөзбен айшықтап жеткізген көркем туындысы. Қашан жазылды? Адамзат баласына ортақ мәңгілік тақырыптарды қозғаған «Махаббат, достық қылуға» өлеңін Абай 1895
«МАЛҒА ДОСТЫҢ МҰҢЫ ЖОҚ МАЛДАН БАСҚА»
Абайдың адамгершілік, адал еңбек, мейірімділік, ынсап, сауап, талап, қанағат сынды асыл қасиеттерді қозғайтын дидактикалық мағынасы терең туындысы. Қашан жазылды? Адамның бойындағы жиіркенішті, кеселді мінез-қылықтарды, жағымсыз
«ТУҒЫЗҒАН АТА-АНА ЖОҚ»
Абайдың адам өмірінің кезеңдерін суреттеген философиялық мазмұндағы туындысы. Қашан жазылды? Жеке басының жағдайын арқау еткен «Туғызған ата, ана жоқ» өлеңін Абай 1896 жылы 51 жасында
«БІР СҰЛУ ҚЫЗ ТҰРЫПТЫ ХАН ҚОЛЫНДА»
Абайдың әйел теңсіздігі тақырыбына арналып, шын махаббат, нәпсіқұмарлық, мақтан секілді сезімдердің сипатын бейнелі тілмен айшықтаған туындысы. Қашан жазылды? Әлеуметтік өзекті мәселені көтерген «Бір сұлу қыз
«САҒАТТЫҢ ШЫҚЫЛДАҒЫ ЕМЕС ЕРМЕК»
Абайдың өтпелі өмір, тоқтаусыз уақыт сырларын кестелі тілмен айшықтаған туындысы. Қашан жазылды? Философиялық мағынасы терең «Сағаттың шықылдағы емес ермек» өлеңін Абай 1896 жылы 51 жасында
«КӨҢІЛ ҚҰСЫ ҚҰЙҚЫЛЖЫР ШАРТАРАПҚА»
Абайдың қазақ әнінің табиғатын кестелі тілмен айшықты суреттеген ұлттық поэзиядағы шоқтығы биік туындысы. Қашан жазылды? Ән құдыртін асқақтатқан «Көңіл құсы құйқылжыр шартарапқа» өлеңін Абай 1896
«АДАМНЫҢ КЕЙБІР КЕЗДЕРІ»
Абайдың шығармашылық шабыт, өлең жазудағы тылсым сәт сырларын кестелі тілмен айшықтаған қазақ поэзиясындағы шоқтығы биік туындысы. Қашан жазылды? Ақындық өнер құдыретін ашатын «Адамның кейбір кездері»
«КӨК АЛА БҰЛТ СӨГІЛІП»
Абайдың табиғат көрінісі мен көңіл-күй ауанын салыстыра айшықты суреттеген көркем өлеңі. Қашан жазылды? Көлемі шағын «Көк ала бұлт сөгіліп» өлеңін Абай 1896 жылы 51 жасында
«РАХЫМШАЛҒА»
Абайдың бала тәрбиесінің жауапкершілігін айтқан дидактикалық мәні терең көркем туындысы. Қашан жазылды? Ақынның педагогикалық-дидактикалық ұстанымын айшықтайтын «Рахымшалға» өлеңін Абай 1896 жылы 51 жасында жазған. Қайда
«ҚАТЫНЫ МЕН МАСАҚБАЙ»
Абайдың әлеуметтік мәселе тақырыбына арналып, кестелі тілмен жазылған көркем туындысы. Қашан жазылды? Бір отбасындағы ахуалды суреттей отырып, әлеуметтік-дидактикалық үлкен ой түйген «Қатыны мен Масақбай» өлеңін
«КҮЙІСБАЙҒА»
Абайдың тұрмыстық тақырыпта әлеуметтік-тәрбиелік мәселе қозғаған туындысы. Қашан жазылды? Қазақ ішіндегі барымта, ұрлық жағдайынан кейін елді жөнге шақырып, мінезін түзетуге үндеген «Күйісбайға» өлеңін Абай 1896
«ДҮЙСЕНҚҰЛҒА»
Абайдың қазақ тұрмысындағы бір жағдайды кестелі көркем тілмен айшықтаған шағын туындысы. Қашан жазылды? Ауылдасының келеңсіз ісін сынаған «Дүйсенқұлға» өлеңін Абай 1896 жылы 51 жасында жазған.
«РАЗАҚҚА»
Абайдың ауыл өмірінен алып, әлеуметтік-тұрмыстық мазмұнда жазған туындысы. Қашан жазылды? Елге тұтқа болар игі жақсыны тілеген «Разаққа» атты өлеңін Абай 1896 жылы 51 жасында жазған.